Συχνά αυτές οι δύο έννοιες συγχέονται. Η αυτοεκτίμηση, η ευρύτερη εκ των δύο, είναι τα συναισθήματα που έχουμε όταν αντικρίζουμε την εικόνα του εαυτού μας, ενώ η αυτοπεποίθηση είναι η πίστη που έχουμε στην ικανότητά μας να επιτυγχάνουμε τους στόχους μας. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που, ενώ έχουν μεγάλη αυτοπεποίθηση, χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Σκοπός της προσωπικής ανάπτυξης και της ψυχοθεραπείας είναι να ενισχύσει ο άνθρωπος την αυτοεκτίμησή του, δηλαδή να αποδέχεται, να σέβεται και να αγαπά τον εαυτό του.
Κλειδί για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι η θεραπευτική σχέση. Αν διέπεται από ζεστασιά, ανθρωπιά, ανοιχτοσύνη και αμοιβαίο σεβασμό, αν ο θεραπευτής αποδέχεται τον θεραπευόμενο όπως είναι χωρίς προκαταλήψεις, τότε κι εκείνος μαθαίνει να εμπιστεύεται τον εαυτό του, ν’ ανοίγεται και να εκτιμά την ύπαρξή του. Είναι σαν ο θεραπευόμενος στα μάτια του θεραπευτή του να βλέπει έναν στοργικό γονέα που του εμφυσεί αγάπη.
Στον ασφαλή χώρο της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας ο θεραπευόμενος εμπνεόμενος από την στάση του θεραπευτή διδάσκεται δεξιότητες και στη συνέχεια τις εφαρμόζει στην προσωπική του ζωή.
Παρακάτω αναφέρονται μερικές από τις απαραίτητες δεξιότητες για το χτίσιμο της αυτοεκτίμησης:
- Επιείκια αντί αυστηρότητας και επίκρισης
- Σεβασμός των ανθρώπινων ορίων
- Αποδοχή των συναισθημάτων
- Αποφυγή της σύγκρισης
- Κράτημα και καθρέφτισμα
- Ενίσχυση των θετικών στοιχείων, μεταστοιχείωση των αρνητικών
- Επιβράβευση
- Σεβασμός της ελευθερίας
- Πίστωση χρόνου, σεβασμός των δυσκολιών και του ιδιαίτερου ρυθμού προσωπικής ανάπτυξης
