Η οικογενειακή θεραπεία είναι μια πολύ αποτελεσματική μορφή θεραπείας που μπορεί να αποδώσει θεαματικά οφέλη σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η Virginia Satir, ο Salvador Minuchin, ο J. Haley, οι Boscolo και Cecchin είναι ορισμένοι από τους γνωστότερους οικογενειακούς θεραπευτές που σημάδεψαν την ιστορία της οικογενειακής θεραπείας.
Ενδείκνυται κυρίως όταν η οικογενειακή δυσλειτουργία αναγκάζει ένα μέλος της οικογένειας (συνήθως ένα παιδί) να εμφανίσει ένα σύμπτωμα προκειμένου να διαφυλαχθεί η σταθερότητά της. Τα παιδιά αντιδρούν με μεγάλη ευαισθησία στα οικογενειακά προβλήματα, όπως τριβές στη σχέση των γονέων, χρήση ουσιών, ψυχολογικά προβλήματα ενός γονέα.
Το σύμπτωμα εξαφανίζεται συνήθως όταν η οικογένεια με την καθοδήγηση του θεραπευτή ή των θεραπευτών οδηγείται σε μια αναδιοργάνωση της δομής της.
Οι θεραπευτές εξετάζουν την επικοινωνία των μελών της οικογένειας, τα «παιχνίδια» που αυτά παίζουν, τις συμμαχίες, τα τρίγωνα, την διατάραξη της ιεραρχίας ανάμεσα στο γονεϊκό και παιδικό υποσύστημα, τις επιρροές από άτομα του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος.
Στην θεραπεία προσέρχονται εκείνα τα μέλη της οικογένειας που είναι πρόθυμα να βοηθήσουν για την επίλυση του προβλήματος, ενώ οι θεραπευτές μπορούν να προσκαλέσουν και όποιον άλλον από το ευρύτερο περιβάλλον μπορεί να συνεισφέρει (πχ μια γιαγιά ή έναν άλλον συγγενή).
Εκτός από την βραχεία διάρκειά της η οικογενειακή θεραπεία έχει και ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα: το άτομο που από την οικογένεια αναφέρεται ως ο αναγνωρισμένος ασθενής παύει να φέρει την ευθύνη του συμπτώματός του. Ο φακός εστιάζεται σε όλο το σύστημα. Σε όλους αναγνωρίζεται η πρόθεση να συμβάλλουν στην βελτίωση της κατάστασης.
Η συχνότητα τέλος της θεραπείας δεν χρειάζεται να είναι εβδομαδιαία× τις περισσότερες φορές πραγματοποιείται μία συνεδρία κάθε δεκαπέντε ημέρες.
